عياشى به سند خود روايت كرده از حضرت باقر عليه السّلام در معناى آيه «وَ إِذْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثاقَ النَّبِيِّينَ لَما آتَيْتُكُمْ مِنْ كِتابٍ وَ حِكْمَةٍ ثُمَّ جاءَكُمْ رَسُولٌ مُصَدِّقٌ لِما مَعَكُمْ لَتُؤْمِنُنَّ بِهِ وَ لَتَنْصُرُنَّهُ قالَ أَ أَقْرَرْتُمْ وَ أَخَذْتُمْ عَلى ذلِكُمْ إِصْرِي قالُوا أَقْرَرْنا قالَ فَاشْهَدُوا وَ أَنَا مَعَكُمْ مِنَ الشَّاهِدِينَ» (81 آل عمران)
فرمود خداوند از شيعيان عهد گرفته براى ولايت ما موقعى كه در عالم ذر حاضر فرمود و بعد از آنكه عهد گرفت از آنها به ربوبيت خود و نبوت محمد صلّى اللّه عليه و آله و سلّم پيغمبر خاتم و خداوند ارواح شيعيان ما را دو هزار سال قبل از اجسادشان خلق فرموده و ما آنها را مىشناسيم و نيز روايت كرده از زراره به سند خود گفت حضور حضرت باقر عليه السّلام عرض كردم، آيا زمانى كه خداوند در عالم ذر از مردم عهد و ميثاق گرفت مشافههای بود؟ فرمود بلى اى زراره تمام آنها در حضور خداوند قرار گرفته بودند كه از آنها اقرار بوحدانيت و خدائى خود و نبوت محمد صلّى اللّه عليه و آله و سلّم و ولايت ما ائمه گرفت، آنگاه ضمانت روزى آنها را فرمود و اين جلوه و شهود را از خاطر آنها محو نمود و معرفت و شناسائى خويش را در دل آنها ثابت و مستقر گردانيد. پس بايد خداوند آنها را بسوى دنيا بياورد و هر كس انكار كند اقرار خود را در عالم ذر به نبوت محمد صلّى اللّه عليه و آله و سلّم، اقرار نمودن او در اين دنيا به پروردگار سودى ندارد و هر كس انكار نكند، اقرارش به خدا سودمند باشد.عياشى در آيه وَ لَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ طَوْعاً وَ كَرْهاً (83 آل عمران) از حضرت صادق عليه السّلام روايت كرده فرمود خداوند در اول دو دريا ايجاد فرمود يكى آبش شيرين و گوارا و ديگرى تلخ و شور سپس خاك آدم را از آب شيرين خمير كرد و بعد از آن آب تلخ و شور بر آن جارى ساخت و طينت آدم سرشته شد پس از آن قبضه از طرف راست آدم گرفت و ذراتى از آن را در پشت آدم قرار داد و فرمود اين ذرات اصحاب راست (یمین) و مردمان اهل بهشت ميباشند و ذراتى از طرف چپ آدم برداشت و در صلب او گذارد و فرمود اينها اصحاب شِمال و اهل جهنم هستند. اصحاب شِمال در عالم ذر با خداوند محاجّه نموده گفتند: پروردگارا براى چه آتش جهنم را بر ما واجب فرمودى و حال آنكه دانا و توانا و عادلى و هنوز بر ما اتمام حجت نفرموده و پيغمبرى بسوى ما نفرستاده و ما را امتحان ننموده تا معلوم شود كه ما فرمانبردار و يا معصيت كاريم؟ خداوند فرمود: اكنون شما را مطلع سازم و بعد از آنكه حجت بر شما تمام كنم خودتان ميدانيد معصيت كاريد و در طاعت و معصيت عذرى نداشته باشيد، از جانب خداوند به مالك خازن جهنم وحى رسيد كه قطعهای از آتش جهنم بيرون بياورد براى اين مردم، مالك شعلهاى از آتش جهنم را بيرون آورد، خداوند به آن مردم امر نمود كه به ميل و رغبت خود داخل آن آتش شوند، آنها گفتند ما به ميل خود داخل آتش نميشويم. خطاب رسيد اگر به اختيار داخل نشويد به اكراه شما را به اين آتش عذاب ميكنم. گفتند: پروردگارا ما براى اتمام حجت آماده هستيم تا بدانيم چرا ما اصحاب شِمال و اهل آتش بايد باشيم و ما چگونه به اختيار خود داخل آتش شويم، ابتدا اصحاب يمين را به آتش داخل گردان تا بين ما و آنها عدالت اجرا شده باشد، حضرت صادق عليه السّلام فرمود خداوند به اصحاب يمين امر نمود كه به اختيار داخل آتش شوند، به محض آنكه امر صادر شد آنها از يكديگر پيشى ميگرفتند و داخل آتش ميشدند، خداوند هم آتش را بر آنان سرد و رحمت قرار داد و به سلامت آنها را از آتش بيرون آورد. سپس خداوند به اصحاب شِمال و يمين فرمود آيا من پروردگار و آفريننده شما نيستم؟ اصحاب يمين عرض كردند بلى اى پروردگار، ما مخلوق و آفريده تو ميباشيم و با كمال ميل و رغبت اقرار و اعتراف ميكنيم كه مخلوقات مطيع و فرمانبردار تو هستيم. اصحاب شِمال هم گفتند بلى، شما پروردگار ما هستيد و ما را آفريدهايد ما مخلوقات تو هستيم و به اكراه و بىميلى اطاعت اوامر تو را ميكنيم اين است معناى آيه وَ لَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ طَوْعاً وَ كَرْهاً وَ إِلَيْهِ يُرْجَعُونَ (83 آل عمران) يعنى اقرار نمودن به يگانگى خداوند خواه به اختيار و خواه به اكراه و اجبار.
منبع: تفسير جامع، ج1، ص: 447-450
نظرات شما عزیزان: